Η «μεγάλη Σαρακοστή» είναι η πιο γνωστή περίοδος νηστείας στην ελληνική Ορθοδοξία, από ένα σύνολο 180 ημερών διατροφικών «περιορισμών» κατ’ έτος που υπαγορεύει η θρησκεία. Είτε η νηστεία γίνεται για καθαρά θρησκευτικούς λόγους είτε για «αποτοξίνωση» του οργανισμού, ένα είναι σίγουρο: αυτός που θα επιλέξει να νηστέψει –χωρίς να καταφύγει σε υπερβολές– θα βγει ωφελημένος, καθώς οι διατροφικές «επιταγές» της νηστείας έχουν «ομοιότητες» με την ελληνική εκδοχή της μεσογειακής δίαιτας, που αποτελεί την καλύτερη επιλογή για την προαγωγή της υγείας μέσω διατροφής.
Διατροφικές επιλογές
«Η μεγαλύτερη γκάμα των τροφίμων που επιλέγονται στο πλαίσιο της νηστείας υπάρχουν στη γνωστή πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής», επισημαίνει στην «Κ» η διευθύντρια του Συμβουλευτικού Κέντρου Διατροφής του Σισμανόγλειου κ. Αγγελική Τσαρούχη και συνεχίζει: «Η διαφορά είναι ότι σήμερα δεν ακολουθούμε την ελληνική εκδοχή της μεσογειακής δίαιτας, αλλά οδεύουμε προς μια διατροφή δυτικού τύπου. Η υιοθέτηση έστω και κάποιων ημερών νηστείας συνήθως σημαίνει ότι θα καταναλωθούν τρόφιμα που είναι συνιστώμενα και από τη μεσογειακή δίαιτα. Από την άλλη, υπάρχει και ένα κομμάτι άυλου πολιτισμού, που αφορά τη γαστρονομία της χώρας μας, και το οποίο δεν πρέπει να χαθεί».
Στο πλαίσιο αυτό, η κ. Τσαρούχη έχει προχωρήσει σε μια καταγραφή των διατροφικών επιλογών κατά τη διάρκεια της νηστείας. Ετσι, με βάση τη «νηστήσιμη» εκδοχή της μεσογειακής δίαιτας, δημητριακά, φρούτα, λαχανικά και τα όσπρια αποτελούν τη βάση της διατροφής μας. Το επίμαχο στοιχείο αφορά την πρόσληψη ασβεστίου που συνήθως γίνεται με την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα βρέφη, τα παιδιά, οι έφηβοι, οι εγκυμονούσες, οι γαλουχούσες και οι υπερήλικοι θα πρέπει να εκτιμηθούν ατομικά και να καθοριστεί αναλόγως η διατροφή τους. Πάντως, τα τρόφιμα που συνεισφέρουν στην πρόσληψη ασβεστίου πλην των γαλακτοκομικών είναι το μαύρο ψωμί, τα αμύγδαλα, τα ξερά φασόλια, το λάχανο και τα μπρόκολα. Λόγω του αποκλεισμού του ελαιόλαδου σε κάποιες από τις ημέρες νηστείας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σπορέλαια ή ταχίνι. Τα πουλερικά μπορούν να αντικατασταθούν με ψάρι, όταν η νηστεία το επιτρέπει, με θαλασσινά ή με όσπρια συνδυασμένα με δημητριακά. Το ίδιο ισχύει και για το κόκκινο κρέας και τα αυγά. Ξηροί καρποί με μέλι, παστέλια, δημητριακά με πετιμέζι, κομπόστες, αποξηραμένα φρούτα ή παρασκευάσματα με αλεύρι και μέλι ή ζάχαρη αποτελούν επιλογή γλυκού στη νηστεία.
«Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει». Ωστόσο, ακόμα και οι χρόνια πάσχοντες δύναται να νηστέψουν υπό προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την κ. Τσαρούχη, τα άτομα με οστεοπενία ή οστεοπόρωση θα πρέπει ακόμα και κατά τη νηστεία να ακολουθήσουν τις ιατρικές οδηγίες σχετικά με την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου. Τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να αποφεύγουν νηστήσιμα τρόφιμα που περιέχουν αλάτι (π. χ. ελιές αλμυρές, ταραμοσαλάτα). Μπορούν να αντικαταστήσουν το αλάτι στο φαγητό με μυρωδικά, καρυκεύματα και χυμό λεμονιού.
Συνεννόηση με τον γιατρό
Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να τηρούν και κατά τη νηστεία σταθερή την ενεργειακή πρόσληψη και την κατανομή των γευμάτων τους, ενώ οφείλουν να συνεννοηθούν με τον γιατρό τους για το ενδεχόμενο αλλαγής των συνηθισμένων τροφών με τα νηστήσιμα.
Τα άτομα με καρδιοπάθεια θα πρέπει επίσης να αποφύγουν τρόφιμα με πολύ αλάτι, καθώς και τις μεγάλες ποσότητες τροφής που μπορεί να αυξήσουν το σωματικό βάρος. Οι υποδείξεις των ειδικών σε αυτές τις περιπτώσεις είναι, οι ασθενείς να ελέγχουν την πρόσληψη αλατιού, να αποφεύγουν τα τυποποιημένα τρόφιμα και να τηρήσουν τη δίαιτα που έχει οριστεί από τον γιατρό τους.
«Η μεγαλύτερη γκάμα των τροφίμων που επιλέγονται στο πλαίσιο της νηστείας υπάρχουν στη γνωστή πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής», επισημαίνει στην «Κ» η διευθύντρια του Συμβουλευτικού Κέντρου Διατροφής του Σισμανόγλειου κ. Αγγελική Τσαρούχη και συνεχίζει: «Η διαφορά είναι ότι σήμερα δεν ακολουθούμε την ελληνική εκδοχή της μεσογειακής δίαιτας, αλλά οδεύουμε προς μια διατροφή δυτικού τύπου. Η υιοθέτηση έστω και κάποιων ημερών νηστείας συνήθως σημαίνει ότι θα καταναλωθούν τρόφιμα που είναι συνιστώμενα και από τη μεσογειακή δίαιτα. Από την άλλη, υπάρχει και ένα κομμάτι άυλου πολιτισμού, που αφορά τη γαστρονομία της χώρας μας, και το οποίο δεν πρέπει να χαθεί».
Στο πλαίσιο αυτό, η κ. Τσαρούχη έχει προχωρήσει σε μια καταγραφή των διατροφικών επιλογών κατά τη διάρκεια της νηστείας. Ετσι, με βάση τη «νηστήσιμη» εκδοχή της μεσογειακής δίαιτας, δημητριακά, φρούτα, λαχανικά και τα όσπρια αποτελούν τη βάση της διατροφής μας. Το επίμαχο στοιχείο αφορά την πρόσληψη ασβεστίου που συνήθως γίνεται με την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα βρέφη, τα παιδιά, οι έφηβοι, οι εγκυμονούσες, οι γαλουχούσες και οι υπερήλικοι θα πρέπει να εκτιμηθούν ατομικά και να καθοριστεί αναλόγως η διατροφή τους. Πάντως, τα τρόφιμα που συνεισφέρουν στην πρόσληψη ασβεστίου πλην των γαλακτοκομικών είναι το μαύρο ψωμί, τα αμύγδαλα, τα ξερά φασόλια, το λάχανο και τα μπρόκολα. Λόγω του αποκλεισμού του ελαιόλαδου σε κάποιες από τις ημέρες νηστείας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σπορέλαια ή ταχίνι. Τα πουλερικά μπορούν να αντικατασταθούν με ψάρι, όταν η νηστεία το επιτρέπει, με θαλασσινά ή με όσπρια συνδυασμένα με δημητριακά. Το ίδιο ισχύει και για το κόκκινο κρέας και τα αυγά. Ξηροί καρποί με μέλι, παστέλια, δημητριακά με πετιμέζι, κομπόστες, αποξηραμένα φρούτα ή παρασκευάσματα με αλεύρι και μέλι ή ζάχαρη αποτελούν επιλογή γλυκού στη νηστεία.
«Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει». Ωστόσο, ακόμα και οι χρόνια πάσχοντες δύναται να νηστέψουν υπό προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την κ. Τσαρούχη, τα άτομα με οστεοπενία ή οστεοπόρωση θα πρέπει ακόμα και κατά τη νηστεία να ακολουθήσουν τις ιατρικές οδηγίες σχετικά με την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου. Τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να αποφεύγουν νηστήσιμα τρόφιμα που περιέχουν αλάτι (π. χ. ελιές αλμυρές, ταραμοσαλάτα). Μπορούν να αντικαταστήσουν το αλάτι στο φαγητό με μυρωδικά, καρυκεύματα και χυμό λεμονιού.
Συνεννόηση με τον γιατρό
Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να τηρούν και κατά τη νηστεία σταθερή την ενεργειακή πρόσληψη και την κατανομή των γευμάτων τους, ενώ οφείλουν να συνεννοηθούν με τον γιατρό τους για το ενδεχόμενο αλλαγής των συνηθισμένων τροφών με τα νηστήσιμα.
Τα άτομα με καρδιοπάθεια θα πρέπει επίσης να αποφύγουν τρόφιμα με πολύ αλάτι, καθώς και τις μεγάλες ποσότητες τροφής που μπορεί να αυξήσουν το σωματικό βάρος. Οι υποδείξεις των ειδικών σε αυτές τις περιπτώσεις είναι, οι ασθενείς να ελέγχουν την πρόσληψη αλατιού, να αποφεύγουν τα τυποποιημένα τρόφιμα και να τηρήσουν τη δίαιτα που έχει οριστεί από τον γιατρό τους.
Διαβάστε περισσότερα...
Αναρτήσεις
